އދ.ގެ ސަލާމަތީ މަޖިލީހުގައި ރާއްޖޭގެ ރައީސް ތާރީޚީ ތަޤުރީރެއް ކުރެއްވުމަށް ހަމަޖެހިފައިވާއިރު މިއީ ދުނިޔޭގެ އެންމެ ބާރުގަދަ އެއް ޑިޕްލޮމެޓިކް އިދާރާގެ އެންމެ ނުފޫޒުގަދަ އެއް ގުނަނުގައި މި ކުޑަ ޖަޒީރާ ދައުލަތުގެ ލީޑަރަކު ތަޤުރީރު ކުރައްވާ ފުރަތަމަ ފަހަރެވެ. ރީތި ގޮނޑުދޮށްތަކާއި ދުނިޔެމަތީގެ ސުވަރުގޭގެ ނަމުން މަޝްހޫރު މި ދިވެހިރާއްޖެއަށް މި ހުރިހާ ކަމަކަށްވުރެ ސަލާމަތީ މަޖިލީހުގައި ދިވެހި ދައުލަތުގެ އެންމެ މަތީ ވެރިޔަކު ކުރައްވާ ތަޤްރީރު ރަމްޒުކޮށްދެނީ ބައިނަލްއަޤްވާމީ މައިދާނުގައި ކުޑަ އެހެނަސް ނުފޫޒުގަދަ އަޑެއްގެ ގޮތުގައި ރާއްޖެ ހިމެނިއްޖެކަމެވެ. ރާއްޖެފަދަ ކުދި ޤައުމުތަކަށް މި ކަމުގެ މާނަޔަކީ ކޮބައިހެއްޔެވެ.؟

ބައިނަލްއަޤްވާމީ މައިދާނުގައި މުހިއްމު ބައިވެރިއެއްގެ ގޮތުގައި ދިވެހިރާއްޖެ ބަލައިގަތުން:

އ.ދ ގެ ސަލާމަތީ މަޖިލީހުގައި ތަގުރީރު ކުރުމަށް މި ލިބުނު ދައުވަތަކީ ބައިނަލްއަޤްވާމީ ކަންކަމުގައި، ޚާއްސަކޮށް މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކާއި ދެމެހެއްޓެނިވި ތަރައްޤީ އާއި ކަނޑުމަތީގެ ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަން ފަދަ ދާއިރާތަކުން ރާއްޖޭގެ މުހިއްމުކަން އިތުރުވަމުންދާ ކަމުގެ ހެއްކެކެވެ. ވޭތުވެދިޔަ އަހަރުތަކުގައި ރާއްޖެއިން މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކަށް އަމަލީ ގޮތުން ވަކާލާތުކުރަމުން އަންނައިރު ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު އުފުލުމުގައި ރާއްޖޭގެ ނާޒުކުކަމުގެ ސަބަބުން މޫސުމީ މަޝްވަރާތަކުގައި ރާއްޖެއަކީ މުހިއްމު ބައިވެރިއެކެވެ. ޖަޒީރާވަންތަ ކަމާއި، ޤައުމުގެ ކުޑަކަމާއި، ޤައުމު އޮތް ސަރަހައްދު އެކަހެރިކޮށް އިސްކަންދޭތަން މި ފެންނަނީ ބައިނަލްއަޤްވާމީ މައިދާނުގައި ދިވެހިރާއްޖެ އަދާ ކުރާ މުހިއްމު ދައުރު އެހެނިހެން ޤައުމުތަކާއި އިދާރާތަކުން ބަލައިގަނެފައިވާކަމެވެ.

ކުދި ޖަޒީރާ ޤައުމުތަކަށް އިތުރު ބާރެއް.

ރާއްޖެއަކީ މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކާއި ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު އުފުލުމާއި ސަރަހައްދުގެ ކަންބޮޑުވުންތަކާއި ނާޒުކުކަމުގެ ސަބަބުން ގޮންޖެހުންތަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައިވާ ޤައުމެކެވެ. ރައީސުލްޖުމްހުރިއްޔާ ގެ މި ތަޤްރީރު ވެގެންދާނީ ދިވެހިރާއްޖެފަދަ ތަރައްޤީވަމުން އަންނަ ކުދި ޖަޒީރާ ޤައުމުތަކުގެ އަޑު ބައިނަލްއަޤްވާމީ މައިދާނުގައި އިތުރަށް އުފުލޭނޭ ކަމަކަށެވެ.

އެހެން ކަމުން މި ޤައުމުތަކުން މިއަދު ތަހައްމަލްކުރަމުންދާ ގޮންޖެހުންތަކާމެދު އަޅާ ފިޔަވަޅުތައް އެޅުމުގައި މިހާރަށްވުރެ ހަރުދަނާ، އަވަސް ފިޔަވަޅުތަކެއް އެޅުމުގެ މުހިއްމުކަމުގެ މައްޗަށް އަލިއަޅުއްވާލުމުގެ ފުރުޞަތު ލިބިގެންދާނެއެވެ. އަދި ހަމަ އެހެންމެ މިއީ ކުދި ޖަޒީރާ ޤައުމުތަކުން ކެނޑިނޭޅި ކުރާ މަސައްކަތަށް ބައިނަލްއަޤްވާމީ ތާއީދު ހޯދުމަށާއި ދުނިޔޭގެ ސިޔާސަތުތައް ކަނޑައެޅުމުގައި ކުދި ޖަޒީރާ ޤައުމުތަކުގެ އަޑު މިހާރަށްވުރެ ބާރަށް އިއްވުމުގެ ފުރުސަތު އިހުނަށްވުރެން ބޮޑަށް ރާއްޖެއަށް ލިބިގެންދާ ދަނޑިވަޅަކަށްވާނެއެވެ. މި ފުރުޞަތު ރާއްޖެއަށް ލިބުމަކީ ރާއްޖެ، ބައިނަލްއަޤްވާމީ މައިދާނުގައި އަދާކުރާ ދައުރުގެ މުހިއްމު ކަމާއި ދުނިޔޭގެ ބޮޑެތި ބާރުތަކާ އެކު މަސައްކަތްކުރުމުގެ ޤާބިލުކަން ދައްކުވައިދޭ ވެސް ކަމެކެވެ.

ކުޑަ ދައުލަތެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން ރާއްޖެއަށް ދަތުރުކުރަން ޖެހެނީ ބޮޑެތި ބާރުތަކުގެ ބާރުގަދަ، އުނދަގޫ ނިޒާމެއްގެ ތެރެއިންނެވެ. އަދި މިއީ އެހެން ކުދި ޤައުމުތަކަށްވެސް ކަން އޮތްގޮތްމެއެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭން މި ދައްކުވައިދެނީ އ.ދ ފަދަ މުހިންމު އިދާރާއެއްގައި އެކި ޤައުމުތައް ބައިވެރިވާ މަޝްވަރާތަކާއި ނިންމުންތަކާއި މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކާއެކު ކުދި ޤައުމުތަކުން ވަކަލާތުކުރާ މޫސުމީ އިންސާފުގައި ކުދި ދައުލަތްތަކަށްވެސް މުހިއްމު ދައުރެއް އަދާކުރެވިދާނެކަމެވެ. އަދި މި ކަމުގެ ސަބަބުން ޤައުމެއްގެ ސައިޒަކީ ބައިނަލްއަޤްވާމީ މުޖުތަމައަށް ނުފޫޒުފޯރުވަން އޮތް ހުރަހެއް ނޫންކަން ދައްކުވައިދީފިއެވެ. އދ.ގެ ސަލާމަތީ މަޖިލީހަކީ ހަނގުރާމައިގެ ހަމަނުޖެހުންތަކާއި ދޭދޭ ޤައުމުތަކުގައި އުފެދޭ ހަމަނުޖެހުންތަކަށް އިސްކަންދީގެން މަޝްވަރާކުރާ މަޖިލީހެއް ކަމަކު މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތައް ފަދަ އާދަޔާޚިލާފު ނުރައްކާތައް ހިމަނައިގެން ސަލާމަތީމަޖިލީހުގައި މަޝްވަރާކުރުމުގެ ފުރުސަތު ރާއްޖެއިން ފުޅާކުރާނެ ކަމަށް ބެލެވެއެވެ. ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު އުފުލުމާއި، ކާބޯތަކެތީގެ ރައްކާތެރިކަމުގެ ނުރައްކާތަކާއި، މަޖުބޫރުން ހިޖުރަކުރުވުމަކީ، ރާއްޖެއަށް ތަފާތު ވިސްނުންތަކެއް ސަލާމަތީ މަޖިލީހުގެ މޭޒަށް ފޯރުކޮށްދެވޭނެ ދާއިރާތަކެވެ. ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޚިޠާބުގެ ސަބަބުން ތިމާވެށީގެ ނުރައްކާތަކަކީ، އާދަޔާ ޚިލާފު ހަމަނުޖެހުންތަކެކޭ އެއްފަދައިން ޚާއްސަ ސަމާލުކަމެއްދޭންޖެހޭ ކަމެއްގެ ގޮތުގައި ދެކި ސަލާމަތީމަޖިލީހުގެ ވިސްނުމާއި ވަކާލާތުކުރުން މުރާޖަޢާކުރާ ބާރަކަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ މި ތަޤްރީރު ވުމަކީ އެކަށިގެންވާކަމެކެވެ.

ރާއްޖެ ފަދަ ކުޑަ ގައުމަކަށް އދ. ގެ ސަލާމަތީމަޖިލީހުގައި ތަޤުރީރު ކުރަން ލިބޭ ފުރުސަތަކީ ކުޑަ ކަމެއް ނޫނެވެ. މިއި ބޮޑު ކާމިޔާބީއެކެވެ. ކުދި ދަޢުލަތްތަކުގެ އަޑު ފުޅާކޮށް، ސަލާމަތީ ކަންކަން މިހާރަށްވުރެ ފުޅާދާއިރާއެއްގައި މާނަކުރުމަށް ވަކާލާތުކޮށް ސައިޒަކީ ނުފޫޒު ފޯރުވުމަށް އޮތް ހުރަހެއް ނޫންކަން ރާއްޖެއިން ދުނިޔެއަށް ސާބިތުކޮށްދޭނެ އަލިގަދަ ހެއްކަކަށްވާނެއެވެ. ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޚިޠާބު ހަމައެކަނި ދިވެހިންގެ އިތުރުން ބައިނަލްއަޤްވާމީ މުޖުތަމަޢުންވެސް ވަރަށް ގާތުން ބަލާނެއެވެ. ދުނިޔޭގެ އެންމެ ނިކަމެތި ޤައުމުތަކުގެ އުންމީދުތަކާއި ކަންބޮޑުވުންތައް ދުނިޔޭގެ ޑިޕްލޮމެސީގެ އެންމެ ކުރީސަފަށް ގެންނަ ދަނޑިވަޅެއްގެ ގޮތުގައި މި ތަޤްރީރު ވާނެއެވެ.