އިދިކޮޅު އެމްޑީޕީން ސިލްސިލާކޮށް ކުރިއަށްގެންދާ މުޒާހަރާގެ ތެރެއިން ބައިވެރިއެއް، ކުޑަކުއްޖެއްގެ ކަރާމާތަށް އުނިކަން އަންނަ ގޮތަށް މުޚާޠަބުކޮށް ވާހަކަ ދައްކައިފިއެވެ. ކުޑަކުއްޖަކަށް ގަނާކޮށްފިއެވެ. ކުޑަކުއްޖަކަށް ނަފްސާނީ އަނިޔާ ލިބިދެވޭ ގޮތަށް ޢަމަލުކޮށްފިއެވެ. މިއީ އެއްގޮތަކަށް ވެސް ކުޑަކަމެއްނޫނެވެ. މިއީ އެކްސް ޕޯސްޓަށް ރިއެކްޓް ކޮށްލާފައި ދޫކޮށްލެވޭ ވަރަށްވުރެ ސީރިއަސް މައްސަލައެކެވެ. މިކަން ކުޑަކަަމަށް ހަދައިފިނަމަ މާދަމާ މިކަން ކުރިމަތިވާނީ ތިބާގެ ދަރިޔާ ނޫންކަމެއް ވެސް ނޭނގެއެވެ. މިއީ ކަމެއް ނޫންގޮތަށް ދައްކައި ދަސްކޮށްދޭ މީހާގެ ވަސްވާހުން މުޖުތަމައު ފަސާދަވާން އެއްގޮތަކަށް ވެސް ފުރުސަތު ދީގެން ނުވާނެއެވެ. ކުޑަކުއްޖަކަށް ގަނާ ކުރުމަށް ފުރުސަތު ދެވިގެން ނުވާނެއެވެ. ސިޔާސީ ޕާޓީއެއްގެ ނިވާފަތްގަނޑަށް ބޭނުންކުރާނަމަ އެކަމަށް އޭނާގެ އިތުރުން އެ ޕާޓީވެސް ޒިންމާވާންޖެހޭނެއެވެ.

އިސްލާމްދީނުގައި ކުޑަކުދިންގެ ކަރާމާތް

އިސްލާމްދީނުގައި ކުޑަކުދިންނަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ އަމާނާތެކެވެ. ކީރިތި ރަސޫލާ ﷺ ވަނީ ކުޑަކުދިންނާމެދު އޯގާތެރިވުމަށާއި، އެކުދިންގެ ޙައްޤުތައް ރައްކާތެރިކުރުމަށް އަމުރުކުރައްވާފައެވެ. ކުޑަކުދިންނަށް ލޯބިކުރުމާއި އަޅާލުމަކީ އިސްލާމްދީނުގެ މުހިންމު އަސާސެކެވެ.

ކުޑަކުދިންނަށް އަޅައިލާ އޯގާތެރިވެ، ރަނގަޅު ތަރުބިއްޔަތެއްގެ ތެރެއިން ބޮޑުކުރުމަކީ އިސްލާމްދީނުގައި އަންގަވާފައިވާ ކަމެކެވެ. މިކަމަށްޓަކާ އިސްލާމްދީނުގައި ކުޑަކުދިންނަށްޓަކާ ގިނަގުނަ ހައްގުތަކެއް ކަނޑައަޅުއްވާފައިވެއެވެ.

ކަން މިހެން އޮތްނަމަވެސް އަހަރެމެންގެ މުޖުތަމައުން ކުޑަކުދީންނަށް ގޯނާކޮށް، އެ ކުދިންނަށް ލިބެންޖެހޭ ހައްގުތަކަށް ހުރަސްއަޅާ ބަޔަކު މަދުން ނަމަވެސް ފެންނަކަމީ ބޮޑު ހިތާމައެކެވެ.

ދިވެހި ޤާނޫނުގައި ކުޑަކުދިންނަށް ދީފައިވާ ޙިމާޔަތް

ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުއަސާސީގެ 35 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާގޮތުން، އާއިލާގެ ފަރާތުންނާއި މުޖުތަމަޢުގެ ފަރާތުންނާއި ދައުލަތުގެ ފަރާތުން ޚާއްސަ އެހީތެރިކަމާއި ޚާއްސަ ރައްކާތެރިކަން ލިބުމަކީ ކުޑަކުދީންނާއި ޅަފުރައިގެ ކުދިންނަށް ލިބިގެންވާ ޙައްޤެކެވެ. އަދި ކުޑަކުދިންނާއި ޅަފުރައިގެ ކުދިންނަށް އެއްވެސް ގޮތަކުން ހާނީއްކަކޮށް، ޖިންސީ ގޮތުން އަނިޔާކޮށް، އެއްވެސް ގޮތަކުން ތަފާތުކޮށް، އެކަށީގެންނުވާ އިޤްތިޞާދީ އަދި އިޖްތިމާޢީ ކަންކަމުގައި ކުޑަކުދިން ބައިވެރިކޮށް، އެ ކުދިންގެ ފުށުން ނާޖާއިޒް މަންފާތައް ހާސިލްކުރުމަށް އެކަކުވެސް މަސައްކަތްކޮށްގެން ނުވާނެކަމަށްވެސް ޤާނޫނުއަސާސީގައި ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ.

ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުގައި ކުޑަކުދިންގެ ޙައްޤުތައް ރައްކާތެރިކުރުމަށް ޚާއްޞަ ސަމާލުކަމެއް ދީފައިވެއެވެ. ކުޑަކުދިންގެ ޙައްޤުތައް ރައްކާތެރިކުރުމުގެ ޤާނޫނު (ޤާނޫނު ނަންބަރު 19/2019) ގައި ދިވެހިރާއްޖޭގައި ކުޑަކުދިންގެ ޙައްޤުތައް ރައްކާތެރިކުރުމުގެ ގޮތުން ކުޑަކުދިންނަށް ލިބިގެންވާ ޙައްޤުތަކާއި، އެކުދިންނާ މަތިކުރެވިގެންވާ ޒިންމާތަކާއި، ކުޑަކުދިންނާ ގުޅޭގޮތުން ޢާއިލާއާއި، ޖަމާޢަތާއި، ދައުލަތާއި އެހެނިހެން ފަރާތްތަކުގެ މައްޗަށް އޮތް ޒިންމާއާއި، ކުޑަކުދިންނަށް އަޅާލުމާއި ރައްކާތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމާގުޅޭ އުސޫލުތައް ކަނޑައަޅާފަވެއެވެ. މި ޤާނޫނުގައި ކުޑަކުދިންނަށް ކުރާ އަނިޔާއާއި އިހުމާލުވުމާއި ގޯނާކުރުން މަނާކޮށް، އެފަދަ ޢަމަލުތަކަށް ހަރުކަށި އަދަބުތައް ކަނޑައަޅާފައިވެއެވެ. މީގެއިތުރުން، ކުޑަކުދިންގެ ޙައްޤުތައް ކަށަވަރުކުރުމަށްޓަކައި ދައުލަތުގެ އިދާރާތަކުގެ ޒިންމާތައްވެސް މި ޤާނޫނުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ.

ކުޑަކުދިންގެ ކަރާމާތް ނަގާލުމުން ނުކުންނާނެ ނޭދެވޭ ނަތީޖާތައް

ކުޑަކުދިންނަށް ގަނާކުރުމުގެ ސަބަބުން އެކުދިންގެ ޖިސްމާނީ، ނަފްސާނީ އަދި އިޖުތިމާޢީ ދުޅަހެޔޮކަމަށް ނޭދެވޭ އަސަރުތަކެއް ކުރެއެވެ. މީގެ ތެރޭގައި:

ނަފްސާނީ ބަލިތަކަށް މަގުފަހިވުމަކީ ނުކުންނާނެ އެއް ނޭދެވޭ ނަތީޖާއެވެ. ކުޑައިރު ލިބޭ ނަފްސާނީ ޞަދަމާގެ ސަބަބުން ޑިޕްރެޝަން، ބިރުވެރިކަން އަދި ޕޯސްޓް-ޓްރޯމެޓިކް ސްޓްރެސް ޑިސޯޑަރ ފަދަ ނަފްސާނީ ބަލިތަކަށް މަގުފަހިވެއެވެ.

މިކަމުގެ ސަބަބުން އިޖުތިމާޢީ ގުޅުންތަކަށް އަސަރުކުރުމަކީ ވެސް ނުކުންނާނެ ނޭދެވޭ ނަތީޖާއެކެވެ. ގަނާކުރެވިފައިވާ ކުދިންނަށް އެހެން މީހުންނާ ގުޅުން ބަދަހިކުރުމަށް ދަތިވެ، އިޖުތިމާޢީ ގޮތުން އެކަހެރިވުމުގެ ފުރުޞަތު ބޮޑުވެއެވެ.

ގަނާކުރިމަތިވާ ކުއްޖާގެ ތަޢުލީމީ ކުރިއެރުމަށް ހުރަސްއެޅުމަކީ ވެސް ބޮޑު ގެއްލުމެކެވެ. ނަފްސާނީ ޞިއްޙަތަށް ކުރާ އަސަރުގެ ސަބަބުން ކިޔެވުމަށް ސަމާލުކަން ދިނުމަށް ދަތިވެ، ތަޢުލީމީ ކުރިއެރުން ދަށްވުމުގެ ފުރުޞަތު އޮވެއެވެ.

މިފަދަ ކުދީންގެ އަމިއްލަ ނަފްސަށް އިތުބާރު ގެއްލުން މެދުވެރިވުމަކީ ވެސް ފޫބެދޭވަރު ކަމެއް ނޫނެވެ. ގަނާކުރެވޭ ކުދިންގެ އަމިއްލަ ނަފްސަށް އޮންނަ އިތުބާރު ގެއްލި، އަމިއްލަ އަގު ވަޒަންކުރުމުގެ ޤާބިލުކަން ދަށްވެއެވެ.

މިފަދަ ކުދިން މާޔޫސްވެ ކުށްކުރުމަށް މަގުފަހިވުމަކީ ގަނާކުރާ މީހާ ޒިންމާވާންޖެހޭނެ ކަމެކެވެ. ބައެއް ހާލަތްތަކުގައި ކުޑައިރު ލިބޭ ނޭދެވޭ ތަޖުރިބާތަކުގެ ސަބަބުން ބޮޑުވެގެން އަންނައިރު ކުށްކުރުމަށް މަގުފަހިވެދާނެއެވެ.

މިކަން ޖީލުތަކަށް ފެތުރިގެންދިއުމަކީ އަނެއް ނުރައްކަލެވެ. ގަނާކުރެވިފައިވާ ކުދިން ބޮޑުވެގެން އަންނައިރު، އެމީހުންގެ ދަރިންނަށްވެސް ގަނާކުރުމުގެ ފުރުޞަތު އިތުރުވެ، މި މައްސަލަ ޖީލުތަކަށް ފެތުރިގެންދިއުމުގެ ފުރުޞަތު އޮވެއެވެ.

ސިޔާސީ ހަރަކާތް ހިންގޭނީ ގާނޫނީ އިމުގެ ތެރެއިން

އިދިކޮޅު އެމްޑީޕީގެ މުޒާހަރާއެއްގައި ކުޑަކުއްޖަކަށް ގަނާކޮށް، ކަރާމާތަށް އަރައިގަތުމުން އިލެކްޝަންސް ކޮމިކޮމިޝަނުން ރޭ ވަނީ ބަޔާނެއް ނެރެފައެވެ. އެ ބަޔާނުގައި ފާހަގަކޮށްފައިވާ ކަންކަމަށް ބަލާއިރު. ސިޔާސީ ޙަރަކާތްތައް ހިންގަންވާޏީ ޤާނޫނުތަކުގެ އިމުގެ ތެރެއިން ނެވެ. ޞުލްޙަވެރިކަމާއެކު އެއްވެއުޅުމުގެ މިނިވަންކަމުގެ ޤާނޫނަށް ޙުރުމަތްތެރިކޮށް ހިތައި، ޢަމަލުކުރަން ވާނީ ކުޑަކުދިންގެ ޙައްޤުތަކަށް އުނިކަން ނާންނާނެހެންނެވެ. އަދި ކޮންމެ ޕާޓީއަކުން ވެސް ސިޔާސީ ޕާޓީގެ ޤާނޫނުގައިވާ ސުލޫކީ މިންގަނޑަށް ތަބާވެ، މުޖުތަމަޢުގައި ރުޅިވެރިކަމާއި ނަފްރަތު އުފެދޭކަންކަމުން ދުރުވާން ޖެހެއެވެ. އަދި ސިޔާސީ ވިޔަސް މީހުންގެ ޒާތީ ދިރިއުޅުމުގެ ކަންކަމަށް ފާޑުކިޔައިގެން ނުވާނެކަމަށާއި، އަދި ޙަޤީޤަތާ ޚިލާފު ސާބިތުނުހިފޭ ވާހަކަތައް ފަތުރައިގެން ނުވާނެކަމަށް އީސީން ބުނެފަވެއެވެ.

މި ކަންކަމަށް ސަމާލުވެ، ޤާނޫނުތަކާއި ގަވާއިދުތަކުގެ ތެރެއިން ސިޔާސީ ޙަރަކާތްތައް ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށް އިލެކްޝަންސް ކޮމިޝަނުން ގޮވާލައްވާފައިވެއެވެ.

ކުޑަކުދިންގެ ކަރާމާތަށް އުނިކަން އަންނަގޮތަށް މުޒާހަރާތަކުގައި ވާހަކަދެއްކުމަކީ ޚިޔާލުފާޅުކުރުން ނޫން

އެމްޑީޕީގެ މި ޢަމަލާއި ގުޅިގެން ހިއުމަން ރައިޓްސް ކޮމިޝަނުން ބުނެފައިވަނީ ކުޑަކުދިންގެ ކަރާމާތަށް އުނިކަން އަންނަގޮތަށް މުޒާހަރާތަކުގައި ވާހަކަދެއްކުމަކީ ޚިޔާލުފާޅުކުރުން ނޫންކަމަށެވެ.

އެމްޑީޕީގެ މުޒާހަރާއެއްގައި ކުޑަކުއްޖެއްގެ ކަރާމާތަށް އުނިކަން އަންނަގޮތަށް ވާހަކަދެއްކުމާ ގުޅިގެން، އެފަދަ ކަންކަން ހުއްޓުވުމަށް ފިޔަވަޅު އެޅުމަށް ކަމާބެހޭ އިދާރާތަކަށް އެޗްއާރުސީއެމުން ގޮވާލާފައިވާއިރު، މުޒާހަރާތަކުގައި ފުލުހުންނާއި ބައިވެރިންނާ ދެމެދު ކުރިމަތިލުންތަކެއް ހިނގާފައިވާކަމަށް ކޮމިޝަނުން ފާހަގަކޮށްފައިވެއެވެ.

އެއްވެއުޅުމުގެ މިނިވަންކަން ބޭނުންކުރުމުގައި އެހެން މީހުންގެ ޙައްޤުތަކަށް އުނިކަން ނާންނާނެހެން ޒިންމާދާރުކަމާއެކު ޢަމަލުކުރުމަށް ވެސް އެ ކޮމިޝަނުން އިލްތިމާސްކޮށްފައިވެއެވެ.

ކުޑަކުދިންނަށްވެސް ބޮޑެތި މީހުންނެކޭ އެއްފަދައިން އިންސާނީ ޙައްޤުތައް ލިބިގެންވޭ

ކުޑަކުދިންނަކީ މައިމީހާގެ ބަނޑުގައި ގަރުބަގަތީއްސުރެ ދުނިޔެއަށް އުފަންވުމަށްފަހު މީލާދީ ގޮތުން އުމުރުން 18 އަހަރު ފުރިހަމަނުވާ ކުދިންނެވެ. ކުޑަކުދިންނަށްވެސް ބޮޑެތި މީހުންނެކޭ އެއްފަދައިން އިންސާނީ ޙައްޤުތައް ލިބިގެންވެއެވެ. ކުޑަކުދިންނަށް ހެދިބޮޑުވުމަށާއި ތަރައްޤީއަށް ބޭނުންވާ އަސާސީ ކަންކަމާއި ކުޑަކުދިން ނަހަމަގޮތުގައި ބޭނުންކުރުމާއި އެކިއެކި ގޯނާތަކުގެ ޝިކާރައަކަށްވުމުގެ ފުރުސަތު އޮތުމުން، އެކުދިންނަކީ ޚާއްސަ ރައްކާތެރިކަމެއް ލިބިދީފައިވާ ބައެކެވެ. މިގޮތުން ދުނިޔޭގެ ލީޑަރުން އެކުވެ ކުޑަކުދިންނަށް ރައްކާތެރިކަން ކަށަވަރު ކޮށްދިނުމަށް ކުޑަކުދިންގެ ޙައްޤުތަކާބެހޭ ބައިނަލްއަޤްވާމީ މުޢާހަދާ "ޔުނައިޓެޑް ނޭޝަންސް ކޮންވެންޝަން އޮން ދަ ރައިޓްސް އޮފް ދަ ޗައިލްޑް" އެކުލަވާލައި 1989 ވަނަ އަހަރު އެ މުއާހަދާ ފާސްކުރެވިގެންދިޔައެވެ. މި މުޢާހަދާއަކީ ހުރިހާ ކުދިންގެ އިންސާނީ ކަރާމާތާއި، އެކުދިންގެ ދުޅަހެޔޮކަމާއި، އެކުދިންގެ ތަރައްޤީ ކަށަވަރުކުރުމަށް އަވަސް ފިޔަވަޅުތަކެއް އަޅަންޖެހޭކަން ފާހަގަކުރާ މުޢާހަދާއެކެވެ. މި މުއާހަދާގައި ވަކިން ޚާއްސަކޮށް ކުޑަކުދިންނަށް ލިބިދޭންޖެހޭ ޙައްޤުތަކުގެ ތެރޭގައި ހެދި ބޮޑުވުމުގެ ޙައްޤާއި އަނިޔާއިން ރައްކާތެރިވުމާއި، ކުއްޖާއަށް އަސަރުކުރާ އެންމެހައި ކަންކަމުގައި ކުއްޖާގެ ޚިޔާލާއި މަޝްވަރާ ހޯދުމުގެ ޙައްޤު ހިމެނެއެވެ.

ކުޑަކުދިންނަށް ގަނާކުރުމަކީ ކޮށްގެންވާނެ ކަމެއްނޫން

ކުޑަކުދިންނަށް ގަނާކުރުމަކީ އިސްލާމްދީނާއި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުގައި މަނާކުރެވިފައިވާ، އަދި ވަރަށް ނޭދެވޭ ނަތީޖާތަކެއް ނުކުމެދާނެ ކަމެކެވެ. މުޖުތަމަޢުގެ ކޮންމެ ފަރުދަކުވެސް ކުޑަކުދިންގެ ޙައްޤުތައް ރައްކާތެރިކުރުމަށް މަސައްކަތްކުރުމަކީ ޒިންމާއެކެވެ. ކުޑަކުދިންނަށް ގަނާކުރާ ފަރާތްތަކާމެދު ޤާނޫނީ ފިޔަވަޅު އަޅަންޖެހެއެވެ. ކުޑަކުދިންނަކީ މުޖުތަމަޢުގެ މުސްތަޤުބަލެވެ. އެހެންކަމުން، އެކުދިންގެ ރައްކާތެރިކަމާއި ދުޅަހެޔޮކަން ކަށަވަރުކުރުމަކީ އެންމެންގެވެސް ޒިންމާއެކެވެ.

ގަނާކުރުން ނުވަތަ ހަނގާކުރުމަކީ މީހަކަށް ނަފްސާނީ ގޮތުން ނޭދެވޭ އަސަރެއްކުރާ ފަދަ ކަމެއްކުރުމެވެ. މީހަކާ ދިމާއަށް އަމަލުން ނުވަތަ ބަހަކުން ވިޔަސް އެ މީހަކު ހިތްހަމަނުޖެހޭ ގޮތަށް މުއާމަލާތުކުރުމަކީ ގަނާކުރުމެވެ.

އެހެންކަމުން އެކަންކުރީ އެމްޕީއެއްގެ މަންމައަކަށް ވެގެން، ސިޔާސީ ބޮޑަކަށް ވެގެން ދޫކޮށްލެވިގެން ނުވާނެއެވެ. އެފަދަ މީހުންގެ މިފަދަ ޢަމަލުތައް ފިނިގޮތަކަށް ނަގައިފިނަމަ އެ ދެވުނީ ގޯސް މެސެޖެކެވެ. އަވަކަކާއި ޖެހި އަހިވަކެއް ފާވާހެން މި ނުބައި އާދައަށް ލައިސަންސެއް ދެވުނީއެވެ. ފިޔަވަޅު އަޅާށެވެ. ރައްކާވެތިބިއްޔާ ދަތުރެވެ!